zaterdag 19 september 2015

Gemis

Waar kwam die zomer toch ineens vandaan?
De lente verdwenen zonder te groeten
Vervlogen, opgelost, in rook opgegaan

Nu de herfst zich aandient in al zijn facetten
Neemt het nieuwe leven gedaante aan
Zal verdriet doen en laten niet meer beletten

Het gemis dat blijft, ook als de winter komt
Kortere dagen met eigen wetten
Maar nooit de herinnering die verstomt

Die twee seconden en toen zeven weken
Verstilde tijd, intens beleefd
maar toch zo veel te snel verstreken

ivalo, september 2015

zaterdag 19 april 2014

Digitaal


Ze is ontzettend blij met het boek dat ze op school heeft gekregen en ondanks dat ik dol ben op (echte fysieke) boeken, bloedt mijn hart.

Waarom? Op de betreffende middelbare school heeft iedere leerling de beschikking over een laptop. Alle boeken zijn de school uit, lesmateriaal wordt alleen nog digitaal aangeboden via de ELO (Elektronische LeerOmgeving). Ze heeft niet om die reden voor deze school gekozen, maar ziet er wel de voordelen van in: niet sjouwen met zware tassen, altijd actuele informatie beschikbaar, mooi interactief lesmateriaal en korte lijnen naar de docenten. Dat was haar verwachting.

Helaas.

Het digitale lesmateriaal is een verzameling van ingescande of door de uitgeverij aangeleverde pdf-bestanden en wat (slechte) PowerPoint-presentaties. De ELO vertoont regelmatig technische kuren en communicatie binnen de ELO is er niet. Lesmateriaal wordt nauwelijks geactualiseerd en via de mail communiceren gaat traag. Lang niet alle mogelijkheden van de ELO worden benut en er draaien nog een aantal andere systemen naast voor bijvoorbeeld absentie en resultaten. Dit alles leidt tot frustratie, demotivatie en onzekerheid bij zowel leerlingen al docenten.
Geen wonder dat ze blij is als ze een boek krijgt: het kan net zo weinig als het materiaal in haar ELO, maar het ziet er mooi en nieuw uit en het belangrijkste: het doet het tenminste altijd.

Wat mist zijn de interactieve mogelijkheden die digitaal materiaal zou kunnen bieden.

  • Je bent met een huiswerkopdracht voor wiskunde bezig en weet even niet meer wat een boxplot is. Dan klik je op het icoon voor uitleg dat bij de som staat en je gaat naar de uitleg. Deze uitleg kan een door de docent gemaakt of een reeds bestaand document of filmpje zijn.
  • Tijdens de les vertelt de docent over de verschillende BTW-tarieven. 21% is het hoogste tarief in Nederland. Als de leerling later op ELO in het materiaal 19% als hoogste tarief tegenkomt, maakt hij een melding in het forum zodat de docent dit snel aan kan passen.
  • Eén van de leerlingen heeft haar been gebroken en ligt in het ziekenhuis. Ze dreigt de les biologie over erfelijkheid te gaan missen. Via de ELO kan ze de les op afstand volgen of later terugkijken.
  • Bij aardrijkskunde gaat het over Australië, via een link kunnen leerlingen die meer willen zien zo door Sydney lopen.


De meerwaarde van echt goed digitaal materiaal komt in het onderwijs (nog) niet uit de verf om verschillende redenen. Veranderen is altijd lastig. Je moet iedereen meekrijgen en het kost tijd en geld. Grote uitgeverijen lopen niet voorop met het ontwikkelen en aanbieden er van. Gevolg is dat er hier en daar wel goede maar kleine initiatieven ontstaan en dat grote groepen leerlingen afhankelijk zijn van een paar welwillende leraren die er hun eigen tijd en soms ook geld instoppen. In de toekomst kijken is altijd lastig, maar ik hoop toch dat we over vijf jaar een heel eind verder zijn. Voor het meisje van dit verhaal is het dan al te laat, zij moet het nu doen met pdf-jes.Ze denkt erover om leraar te worden.

zaterdag 2 november 2013

Diner


Een heerlijk voldaan gevoel heb ik achteraf. “Waarom eigenlijk?” vraag ik me af. Waarom geeft dit diner mij het gevoel dat ik precies genoeg gegeten heb, terwijl ik soms meer eet en dit gevoel niet heb? Terwijl ik terugdenk aan de gerechten die voorbij zijn gekomen, schieten de volgende redenen bij mij binnen:
Ik begin al te genieten bij het lezen van de menukaart: geen standaardgerechten, geen ellenlange lijst, maar een paar met zorg uitgezochte mogelijkheden met enkele bijzondere ingrediënten die mijn nieuwsgierigheid prikkelen en waar ik een keuze uit kan maken.
Nadat deze keuze is gemaakt, word ik verrast met een amuse die mijn eetlust verder opwekt.
Ik ben geen wijnkenner, maar vertel de ober van welke smaken ik hou en hij brengt me precies het juiste glas wijn.

Ieder bord dat voor mijn neus wordt gezet is mooi. Alles wat er op het bord ligt, is overduidelijk zeer bewust op die manier, op die plek neergelegd. Elk onderdeel  apart is lekker, maar als ik de onderdelen samenvoeg in één hap, wordt me direct duidelijk waarom deze smaken gecombineerd zijn: Het ene ingrediënt complementeert het andere en al mijn smaakpapillen worden aangesproken.

Zo zou goed onderwijs ook moeten zijn.

Als de leerling te horen krijgt wat hij of zij de komende periode (dag, module, jaar) gaat leren, zou de nieuwsgierigheid geprikkeld moeten worden. Er zou een voorselectie gemaakt moeten zijn waaruit hij of zij onderdelen kan kiezen die aanspreken. Daarna zou de “leerlust” nog verder opgewekt moeten worden door een prikkelend schot voor de boeg. Zomaar, gratis en voor niets!

Als ze dan aan de slag gaan, moet er aantrekkelijk materiaal aangereikt worden. De onderdelen apart leren hen iets, brengen nieuwe vaardigheden en kennis bij. En zodra ze gecombineerd worden, valt alles op zijn plek: De leerling kan iets nieuws en is een stap verder op de weg naar zelfstandigheid!

Voor de leraar geldt dus dat alle ingrediënten bewust moeten zijn gekozen, dat hij of zij helpt waar het nodig is en een stap terug doet als dat kan. Ondertussen controleert hij of zij of alles nog naar wens gaat. Dit kan vanaf een afstand, door te observeren en door te toetsen.

Het is geen utopie die ik hier beschrijf. In mijn klas, maar zeker ook bij anderen heb ik gezien dat dit kan. Ik denk niet alleen dat het kan, maar ook dat het móét. Bewust de stof aanbieden, de leerlust opwekken, helpen waar nodig, loslaten waar het kan en begeleiden en checken zijn de taken van een leraar. Dan kunnen de leerlingen met een voldaan gevoel en volledig gevoed de school kunnen verlaten.



[foto’s gemaakt bij restaurant “Waters of the World” Fontana Bad Nieuweschans]

vrijdag 20 september 2013

Montessori, ICT en Steve Jobsscholen

Een tijdje geleden ontwikkelde ik een begeleidingstraject voor Montessorischolen om ICT beter in te zetten in hun onderwijs. Enthousiast ging ik aan de slag omdat ik het heel erg leuk vond om mijn twee expertises bij elkaar te brengen. Maar al snel zat ik vast. Ik wist eigenlijk niet wat ik de Montessorianen meer zou moeten vertellen dan: "ICT is gewoon een extra leermiddel in je groep"

Natuurlijk is dat niet genoeg voor een school met een hulpvraag en is er wel een uitgebreid traject van de grond gekomen. Toch bleef ik invoering van ICT in een Montessorigroep een stuk eenvoudiger vinden dan in groepen waar nog veel klassikaal les gegeven wordt.
Ik begeleidde Montessorischolen op de manier waarop zij zelf ook de kinderen begeleiden: "Help mij het zelf te doen". Volgens het vier-in-balans-model nam ik alle peilers mee op de weg naar betere inzet van ICT: visie, deskundigheid, digitaal leermateriaal en ICT-infrastructuur. Eén of twee van de vier peilers alleen zijn nooit genoeg.
In een Montessorigroep werken de kinderen met allerlei leermiddelen naar resultaten toe. Kennis en vaardigheden worden opgedaan met behulp van Montessorimateriaal, aanvullend materiaal, boeken én digitale leermiddelen.

Hier moet ik de laatste tijd weer veel aan denken als ik verhalen hoor over de Steve Jobsscholen. Ik vind het jammer, maar ik ben niet enthousiast terwijl ik dat met mijn achtergrond eigenlijk wel zou moeten zijn. Veel werkvormen lijken overeen te komen met die in het Montessorionderwijs en daarnaast wordt  ICT natuurlijk optimaal ingezet, maar toch... Het wringt voor mij: Het middel (de iPad) staat centraal, niet de visie op onderwijs. Sterker nog, ik denk dat de visie nog helemaal niet goed genoeg uitgewerkt is, laat staan de praktische invulling hiervan.
Het digitale leermateriaal is er ook nog niet voldoende en de Steve Jobsscholen zijn voor de (distributie van) de apps volledig afhankelijk van één groot bedrijf (Apple). Een bedrijf dat in de VS zit en voor wie de Steve Jobsscholen in Nederland natuurlijk een minuscuul klein druppeltje op hun gloeiende plaat is. Als ze iets willen veranderen in hun werkwijze, zullen ze daarbij echt geen rekening houden met dat druppeltje.
Vervolgens twijfel ik aan de deskundigheid van de leraren. De paar enthousiastelingen die er nu zijn, volstaan misschien wel voor nu, maar wat als dit toch onverhoopt een succes wordt? Staan er dan genoeg leraren klaar om de teams te gaan versterken? Waar worden zij opgeleid? Wat zijn de eisen aan deze personen?

Nee, ik zie het nog niet zo zitten met de Steve Jobs scholen. Geef mij maar een goede Montessorischool met een uitgewerkte visie op het gebruik van ICT als extra leermiddel.


zaterdag 14 september 2013

Cito voor schoolkeuze?

Cito is een bedrijf dat toetsen maakt. De Cito-toets is er daar één van. In de volksmond wordt hiermee de toets bedoeld die veel kinderen maken aan het eind van de basisschool. Cito maakt ook toetsen waarmee de kinderen gedurende hun basisschoolcarrière gevolgd kunnen worden en tot groot verdriet van veel kinderen zijn ze er ook nog niet van af op als ze naar het voortgezet onderwijs gaan. De landelijke eindexamens in Nederland worden bijvoorbeeld ook gemaakt door Cito.

Maar vandaag hebben we het over de Cito-toets. Vanmorgen werden alle gemiddelde uitslagen (per school) hiervan gepubliceerd door RTL Nieuws. De vraag is wat we met deze informatie kunnen gaan doen. Eigenlijk is dat voor mij altijd al de vraag geweest, ook toen de scores niet openbaar waren.
Ik zei altijd tegen de Cito-toets te zijn, maar wat ik bedoelde, was dat ik vond dat er verkeerd met de uitslagen omgegaan werd. 

Ik begrijp wel dat het voor een middelbare school natuurlijk veel eenvoudiger is om kinderen te selecteren op basis van een score dan op basis van een gesprek of uitgebreid rapport. Of je op die manier de juiste kinderen op je school krijgt, is voor mij maar de vraag. Maar belangrijker is: of alle kinderen op die manier wel de kansen krijgen die ze verdienen of nodig hebben.Omdat ik geen invloed had op wat er met de uitslagen gedaan werd, weigerde ik met mijn school mee te doen met de Cito-toets.

Nu zijn de gemiddelde scores van de basisscholen bekend gemaakt. Willen we als ouders nu allemaal onze kinderen naar een katholieke Montessorischool in Limburg gaan brengen? Wat moeten we hiermee? Gaan ouders de scholen voor hun kinderen nu uitkiezen op basis van de gemiddelde eindscore van kinderen die minstens acht jaar ouder zijn dan hun eigen kinderen?

Als je een school voor je kind(-eren) zoekt, ga dan gewoon eens bij het schoolplein staan als de school uitgaat. Voel je je er thuis tussen de mensen die daar dan rondlopen? Ga dan een gesprek aan met een medewerker van de school. Probeer uit dat gesprek te halen of hun manier van onderwijzen past bij jouw manier van opvoeden. Geeft het verhaal dat ze te vertellen hebben jou het vertrouwen dat je kind er acht jaar lang zich goed zal ontwikkelen? Ga bij verschillende scholen langs als je die keuze hebt en kies dan. Op basis van je gevoel ja, niet op basis van verouderde cijfers.

Cijfers en scores geven informatie, het interpreteren van deze informatie moeten de professionals doen die weten hoe het moet. En zij moeten zich aan de regels houden voor deze interpretatie. Ik wens de basisscholen succes in de komende tijd met al het stof dat dit weer gaat doen opwaaien.

zaterdag 7 september 2013

Ilse vindt er iets van

In de  wereld van onderwijs en ICT gebeurt altijd wel wat. Ik probeer op de hoogte te blijven. Soms kan ik wat van die opgedane kennis kwijt in mijn werk en soms verveel ik vrienden of familie met mijn enthousiasme of zorg.

In allerlei verschillende rollen heb ik ervaring opgedaan. Als scholiere en student, vervolgens als leraar, ICT-coördinator en (adjunct-) directeur in het onderwijs, als trainer, kwaliteitsmanager en accountmanager en ook als moeder heb ik een mening gevormd over de meest uiteenlopende zaken.

Op dit blog schrijf ik wat ik er van vind. Dat kun je lezen, er op reageren en/of er met me over praten. Als je een onderwerp hebt waarvan je wil weten wat ik er van vind, dan hoor ik dat graag!